1. Kan ik gratis een eerste juridisch advies krijgen en onder welke voorwaarden?

Ja, je kunt gratis een eerste juridisch advies krijgen. Dat is de zogenaamde juridische eerstelijnsbijstand, waardoor iedereen kan profiteren van een gratis eerste juridisch consult. Dankzij deze maatregel kan iedereen een eerste raadgeving krijgen, in principe ongeacht het inkomen.

Juridische eerstelijnsbijstand is een eerste raadpleging die bestaat uit:

• een eerste juridisch advies;
• juridische informatie;
• praktische informatie;
• een doorverwijzing naar een instantie of gespecialiseerde organisatie.

Juridische eerstelijnsbijstand is in feite een eerste vorm van rechtshulp, maar zonder concrete assistentie. Afhankelijk van je problematiek heb je misschien alleen advies of oriëntering nodig. Het is mogelijk dat je juridisch probleem via een eerste consult wordt opgelost.

Als je na deze eerste consultatie de hulp van een advocaat nodig hebt, moet die door het Bureau voor Juridische Bijstand (BJB) worden aangesteld = juridische tweedelijnsbijstand. Zie volgende punt.

Juridische eerstelijnsbijstand wordt verleend door:

• advocaten, hetzij persoonlijk in gerechtsgebouwen, justitiehuizen, OCMW’s en bepaalde erkende verenigingen, hetzij telefonisch (de Telebalie). De Commissie voor juridische bijstand (CJB) organiseert de juridische eerstelijnsbijstand (zie link naar de lokale diensten voor juridisch advies). Juridische eerstelijnsbijstand door advocaten is in principe altijd gratis;
• juristen/afgevaardigden die werken voor verenigingen zoals vzw’s of vakbonden. Voorbeelden: de dienst Infor Droits van het Collectif Solidarité Contre l’Exclusion (CSCE), de dienst Infor Droits van de Free Clinic, L’Atelier des droits sociaux, L’association de Défense des Allocataires Sociaux (aDAS), het Gemeenschappelijk Daklozenfront, de Huurdersbond (voor huisvestingsproblemen), enz. (zie links in bijlagen). Juridische bijstand door verenigingen is in principe ook gratis (vooral in verband met sociale bijstand), maar kan soms ook betalend zijn, volgens je financiële situatie. Vraag gerust naar de eventuele prijs wanneer je een afspraak maakt. Zo vermijd je onaangename verrassingen.