3. Wat zijn de voorwaarden om juridische eerstelijns- of tweedelijnsbijstand te krijgen?

1. U kunt gratis gebruikmaken van eerstelijns rechtsbijstand, ongeacht uw inkomen. U hoeft geen documenten voor te leggen.
2. Wat tweedelijns rechtsbijstand betreft, is de tussenkomst van de advocaat geheel of gedeeltelijk gratis.

Om volledig gratis rechtsbijstand te krijgen, gelden de volgende voorwaarden:

• ofwel behoort u tot een bepaalde categorie : u bent begunstigde van het OCMW, u bent vreemdeling, minderjarig, enz.
• als u een uitkering van het OCMW ontvangt: als u een integratie-inkomen (RI) of terugkerende sociale bijstand (financieel of materieel) ontvangt voor huisvesting, voedsel, kleding en gezondheidszorg, wordt u geacht niet over voldoende middelen te beschikken om een advocaat te betalen en hebt u dus recht op rechtsbijstand. Deze bijstand wordt echter niet automatisch toegekend. De BJB kan u rechtsbijstand weigeren als zij kan aantonen dat u over voldoende middelen beschikt (rekening houdend met uw inkomen, dat van de leden van uw huishouden, uw spaargeld, uw auto, uw onroerend goed, enz.

Te verstrekken documenten : de beslissing van het OCMW waarbij u rechtsbijstand wordt toegekend (de verklaring van het OCMW), de samenstelling van uw gezin, het bewijs van het inkomen van de personen met wie u samenwoont, enz. Zie 4.3. Welke documenten moet u verstrekken?

1. ofwel bent u een buitenlander : u hebt recht op rechtsbijstand voor procedures in verband met het verkrijgen van een verblijfstitel in België, zoals :
2. een aanvraag tot humanitaire regularisatie (9bis);
3. een bevel om het grondgebied te verlaten (OQT) of beroep tegen het OQT;
4. een aanvraag voor internationale bescherming;
5. procedures voor het Commissariaat-generaal voor Vluchtelingen en Staatlozen (CGVS), de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RvV), de Raad van State, enz.;
6. een aanvraag voor gezinshereniging;
7. enz.

Te verstrekken documenten : uw vreemdelingenstatus (bijvoorbeeld uw paspoort), de betreffende procedure, bijvoorbeeld het bevel om het grondgebied te verlaten, de oproeping voor het CGVS, de CCE, de Raad van State, en het verzoek tot regularisatie gericht aan de burgemeester (het BAJ kan u om aanvullende documenten vragen). Zie 4.3. Welke documenten moet u verstrekken?

• Ofwel bent u minderjarig : u hebt recht op gratis rechtsbijstand als u jonger bent dan 18 jaar. Als u meerderjarig wordt tijdens de tussenkomst van de advocaat, moet worden nagegaan of u aan andere voorwaarden voldoet om recht te hebben op rechtsbijstand (behoren tot een bepaalde categorie, zoals begunstigde zijn van het OCMW of een inkomen hebben dat lager is dan de bedragen die recht geven op gedeeltelijke of volledige rechtsbijstand).

Te verstrekken documenten : uw identiteitskaart. Zie 4.3. Welke documenten moet u verstrekken?

• ofwel uw inkomsten zijn lager dan bepaalde bedragen:

Om uw inkomen te berekenen : uw inkomen wordt berekend op basis van al uw bestaansmiddelen, d.w.z. uw beroepsinkomen (inclusief vakantiegeld en eindejaarsuitkering), uw vervangingsinkomen (werkloosheidsuitkering, ziekte-uitkering, pensioen), uw inkomsten uit onroerend goed of roerende goederen, met uitzondering van kinderbijslag. De BAJ kan ook rekening houden met al uw bestaansmiddelen, zoals diverse voordelen (bijvoorbeeld als uw woning door een derde wordt betaald) of tekenen van welvaart (terugkerende hulp van een derde of het bezit van meerdere gebouwen). Het feit dat u eigenaar bent van uw eigen en enige woning wordt niet in aanmerking genomen.

Opmerking :

• Als u samenwoont met een of meer meerderjarige personen, moet u alle middelen van bestaan van alle meerderjarige personen die onder uw dak wonen, bij uw inkomsten optellen.
• Als een of meer personen in uw huishouden ten laste zijn, moet u van uw inkomsten een bedrag van 355,21 EUR per persoon ten laste aftrekken (bedragen op 01.02.2025).
• Als u alimentatie of onderhoudsgeld betaalt, moet u de alimentatie of het onderhoudsgeld dat u aan uw kinderen, ex-partner of ouder betaalt, van uw inkomen aftrekken (de betaling van alimentatie of onderhoudsgeld tijdens de eerste twee maanden voorafgaand aan de indiening van de aanvraag voor rechtsbijstand moet worden aangetoond).

De referentiebedragen zijn (zie de website baliebrussel.be) :

• als u alleen woont, is rechtsbijstand volledig gratis als uw netto maandinkomen lager is dan 1.612 EUR. Rechtsbijstand is gedeeltelijk gratis als uw netto maandinkomen tussen 1.612 en 1.920 EUR ligt (bedragen op 01.09.2025); In geval van gedeeltelijk gratis rechtsbijstand wordt slechts een deel van de kosten van uw advocaat door de staat betaald. U moet een bijdrage van 25 tot 125 EUR betalen.
• Als u samenwoont of alleen woont met een of meer personen ten laste, is rechtsbijstand gratis als het netto maandinkomen van uw huishouden lager is dan 1.920 EUR. De rechtsbijstand is gedeeltelijk gratis als het netto maandinkomen van uw gezin tussen 1.920 en 2.226 EUR ligt (bedragen op 01.09.2025).